Wraz ze wzrostem liczby ludności na świecie i szybką urbanizacją, a także rosnącą liczbą podróży i migracji, gruźlica (TB) staje się coraz większym zagrożeniem. W rzeczywistości, według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), gruźlica pozostaje jedną z 10 najważniejszych przyczyn zgonów na świecie. Chociaż gruźlica dotyka przede wszystkim osoby o słabszym układzie odpornościowym - takie jak osoby z niedowagą, niedożywione lub zakażone HIV/AIDS - nierzadko chorują na nią także osoby bez tych czynników ryzyka. Gruźlica nie jest problemem wyłącznie trzeciego świata, ale również w wielu krajach wysoko rozwiniętych.
Dlaczego gruźlica jest tak niebezpieczna?
Gruźlica jest chorobą wysoce zakaźną, a bez odpowiedniej diagnozy i leczenia może rozprzestrzeniać się na innych. W rzeczywistości gruźlica może być śmiertelna, jeśli nie zostanie w porę wykryta, i może znacząco wpływać na jakość życia, nawet jeśli jest leczona. Chociaż w ostatnich latach liczba nowych zachorowań faktycznie spada, liczba zgonów z powodu gruźlicy wzrasta na niektórych obszarach, zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach (LMIC), gdzie systemy opieki zdrowotnej są mniej solidne. Wynika to prawdopodobnie z gwałtownego wzrostu liczby ludności, rosnących wskaźników ubóstwa oraz - w miejscach, gdzie wskaźniki zachorowalności na gruźlicę były tradycyjnie wysokie - z pojawienia się wielolekoopornych (MDR) i skrajnie lekoopornych (XDR) szczepów gruźlicy, które są znacznie trudniejsze do wyleczenia.
Jak gruźlica wpływa na organizm człowieka?
Bakterie wywołujące gruźlicę mogą dostać się do płuc przez krwiobieg, gdzie mogą rosnąć i mnożyć się. Następnie rozprzestrzeniają się do innych organów ciała poprzez układ limfatyczny. Osoby z aktywną gruźlicą będą miały kaszel, gorączkę, zmęczenie i utratę wagi. Osoby, które zostały zakażone gruźlicą, ale nie rozwinęły objawów, mówi się, że mają gruźlicę utajoną. To właśnie osoba, która ma gruźlicę utajoną i nie wie, że ma gruźlicę, może przenosić chorobę na inne osoby.
Jak diagnozuje się gruźlicę?
Leczenie gruźlicy może być skomplikowane. Pierwszym krokiem jest ustalenie przez lekarza, czy rzeczywiście masz gruźlicę. Lekarz może to zrobić, przeglądając historię choroby i zadając kilka pytań dotyczących objawów i wszelkich niedawnych kontaktów z osobami chorymi na gruźlicę. Następnie lekarz może zlecić wykonanie badania krwi lub testu skórnego w celu sprawdzenia obecności przeciwciał przeciwko gruźlicy (reakcji organizmu na zakażenie). Jeśli masz objawy gruźlicy i bakterie zostaną wykryte w próbce pobranej z płuc, lekarz prawdopodobnie zdiagnozuje gruźlicę.
Leczenie gruźlicy
Bakterie gruźlicy są bardzo silne i mogą stać się odporne na wiele antybiotyków stosowanych w jej leczeniu. Oznacza to, że leczenie trwa znacznie dłużej i jest dość trudne i może zakończyć się całkowitym niepowodzeniem. Ponieważ leczenie jest tak trudne, diagnostykę i leczenie najlepiej prowadzić w wyspecjalizowanych ośrodkach. Niestety, koszty diagnostyki, leczenia i długoterminowego monitorowania są bardzo wysokie, zwłaszcza w krajach o niskich dochodach, gdzie gruźlica jest powszechna. W krajach o niskich zasobach systemy opieki zdrowotnej często nie są przygotowane do odpowiedniego monitorowania pacjentów pod kątem działań niepożądanych, pobierania posiewów w celu określenia wrażliwości na leki i zapewnienia opieki kontrolnej niezbędnej do skutecznego leczenia.
